รู้จักค่า TDS ในระบบกรองน้ำ อะไรคือคำตอบของน้ำดื่มที่ดีที่สุด

น้ำดื่มที่สะอาดและปลอดภัยเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิต ค่า TDS (Total Dissolved Solids) เป็นตัวชี้วัดสำคัญในการประเมินคุณภาพของน้ำดื่มและน้ำใช้ เพราะสามารถบ่งบอกถึงปริมาณสารละลายในน้ำได้ ค่า TDS อาจมาจากแร่ธาตุ สารเคมี หรือสารปนเปื้อนอื่น ๆ ที่ส่งผลต่อรสชาติและความปลอดภัยของน้ำดื่ม บทความนี้จะอธิบายความหมายของค่า TDS และเปรียบเทียบค่า TDS ในน้ำที่ผ่านการกรองด้วยระบบ MF (Microfiltration) UF (Ultrafiltration) NF (Nanofiltration) และ RO (Reverse Osmosis) รวมถึงความสำคัญของระบบกรอง RO ซึ่งเป็นระบบที่มีค่า TDS ต่ำซึ่งมีความสะอาดและปลอดภัยสูงสุด

ค่า TDS คืออะไร?
TDS (Total Dissolved Solids) หมายถึง ปริมาณของแข็งที่ละลายอยู่ในน้ำ ประกอบด้วยแร่ธาตุ เช่น แคลเซียม แมกนีเซียม โซเดียม และโพแทสเซียม รวมถึงสารเคมี เช่น ไนเตรต ฟลูออไรด์ และคลอไรด์ ค่า TDS วัดเป็นมิลลิกรัมต่อลิตร (mg/L) หรือเป็นส่วนในล้าน (ppm) ซึ่งหมายถึงปริมาณสารที่ละลายในน้ำ ยิ่งค่า TDS สูงเท่าไหร่ หมายถึงน้ำมีปริมาณของแข็งละลายมากเท่านั้น

ควรสังเกตว่าค่า TDS สูงไม่จำเป็นต้องหมายถึงอันตรายเสมอไป หากสารที่ละลายเป็นแร่ธาตุที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย แต่ในบางกรณี ค่า TDS สูงอาจบ่งชี้ถึงสารปนเปื้อนที่เป็นอันตราย เช่น โลหะหนัก หรือสารเคมีที่ไม่พึงประสงค์

เชื้อโรคมีผลต่อค่า TDS หรือไม่?
เชื้อโรค เช่น แบคทีเรีย ไวรัส และปรสิต มักจะไม่ส่งผลต่อค่า TDS โดยตรง เนื่องจาก TDS วัดเฉพาะปริมาณของสารละลายที่มีขนาดเล็กพอที่จะผ่านกระบวนการกรองตามธรรมชาติได้ เชื้อโรคส่วนใหญ่มักมีขนาดใหญ่กว่าและอยู่ในรูปแบบที่ไม่ละลาย เมื่อมีเชื้อโรคในน้ำ ค่า TDS อาจไม่เปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญ อย่างไรก็ตาม การปนเปื้อนของเชื้อโรคในน้ำดื่มยังคงเป็นอันตรายต่อสุขภาพ ดังนั้นแม้น้ำจะมีค่า TDS ต่ำ ก็ไม่ได้หมายความว่าน้ำนั้นปราศจากเชื้อโรค นั่นจึงเป็นเหตุผลว่าทำไมการใช้ระบบกรองน้ำที่สามารถกำจัดเชื้อโรคได้ เช่น UF NF หรือ RO จึงมีความสำคัญ

การกรองน้ำด้วยระบบต่าง ๆ และค่า TDS

ระบบ MF (Microfiltration)
ระบบ MF ใช้แผ่นกรองที่มีรูขนาดเล็ก 0.1 ไมครอน สำหรับกรองสิ่งปนเปื้อนขนาดใหญ่ เช่น ตะกอนและแบคทีเรียบางชนิด แต่อาจไม่สามารถกรองแร่ธาตุหรือสารละลายขนาดเล็กได้ ค่า TDS ในน้ำที่ผ่านระบบ MF จึงแทบไม่เปลี่ยนแปลงเมื่อเทียบกับน้ำดิบ
ระบบ UF (Ultrafiltration)
ระบบ UF มีรูขนาดเล็กกว่า MF มีขนาด 0.01 ไมครอน สามารถกรองไวรัสและแบคทีเรียได้ดีกว่า MF แต่ยังคงปล่อยให้แร่ธาตุขนาดเล็กผ่านได้ ค่า TDS ในน้ำที่ผ่านระบบ UF ลดลงเล็กน้อยแต่ยังคงใกล้เคียงกับค่าเดิม
ระบบ NF (Nanofiltration)
ระบบ NF มีรูขนาดเล็กมาก 0.001 ไมครอน สามารถกรองโลหะหนักและสารละลายขนาดเล็กบางชนิด ทำให้ค่า TDS ในน้ำลดลงอย่างมีนัยสำคัญ อย่างไรก็ตาม ระบบนี้ยังคงปล่อยให้แร่ธาตุบางชนิดผ่านได้บ้าง
ระบบ RO (Reverse Osmosis)
ระบบ RO เป็นระบบกรองน้ำที่ละเอียดที่สุด ใช้แผ่นกรองที่มีรูขนาดเล็กมาก 0.0001 ไมครอน ทำให้สามารถกำจัดแร่ธาตุและสารละลายแทบทุกชนิดออกจากน้ำ ค่า TDS ในน้ำที่ผ่านระบบ RO จึงลดลงมาก เหลือเพียงไม่กี่ ppm โดยปกติจะอยู่ในช่วง 10-50 ppm ขึ้นอยู่กับคุณภาพของน้ำดิบ

น้ำ RO กับค่า TDS ต่ำ นั่นหมายถึงความสะอาดและความปลอดภัยสำคัญกว่าแร่ธาตุ
แม้ว่าน้ำที่ผ่านระบบ RO จะมีค่า TDS ต่ำและแร่ธาตุในน้ำน้อยกว่าระบบกรองอื่น ๆ แต่ความสะอาดและความปลอดภัยของน้ำถือว่าสำคัญมากกว่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ที่น้ำมีความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนของสารอันตราย การที่น้ำ RO มีค่า TDS ต่ำและปราศจากสารปนเปื้อน ทำให้มั่นใจได้ว่าน้ำมีความสะอาดและปลอดภัย

แร่ธาตุที่ขาดไปจากน้ำ RO ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมากนัก เนื่องจากร่างกายของเราสามารถรับแร่ธาตุที่จำเป็นได้จากอาหารในชีวิตประจำวัน เช่น ผัก ผลไม้ และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ ดังนั้น น้ำที่ผ่านการกรองด้วยระบบ RO ยังคงเป็นทางเลือกที่ดีเยี่ยมสำหรับการบริโภคในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่คุณภาพน้ำไม่ปลอดภัย

ค่า TDS เป็นตัวบ่งชี้ที่สำคัญในการประเมินคุณภาพของน้ำ การเลือกใช้ระบบกรองน้ำต้องพิจารณาทั้งค่า TDS และความสะอาดของน้ำ ระบบ MF และ UF เหมาะสำหรับการกรองสิ่งปนเปื้อนขนาดใหญ่ ในขณะที่ระบบ NF และ RO สามารถลดค่า TDS ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะระบบ RO ที่มีค่า TDS ต่ำมากและสามารถกำจัดสารปนเปื้อนได้อย่างสมบูรณ์

น้ำ RO แม้จะมีแร่ธาตุน้อยกว่า แต่ความสะอาดและปลอดภัยย่อมมีความสำคัญมากกว่า แร่ธาตุที่จำเป็นสามารถได้รับจากอาหารเป็นหลัก จึงควรพิจารณาใช้ระบบ RO ในการกรองน้ำดื่มเพื่อความปลอดภัยในระยะยาว

Reference

Dugan, N. R., and Kaiser, J. (2022). Water Quality and Treatment: A Handbook of Community Water Supplies. American Water Works Association.
World Health Organization. (2023). Guidelines for Drinking-water Quality. 4th ed. Geneva: WHO.
Pearson, L., and Swan, G. (2021). “Membrane Filtration Technologies in Water Treatment”. Water Research, 193, 116868.
U.S. Environmental Protection Agency. (2023). Total Dissolved Solids (TDS) in Drinking Water.